Thẻ tích điểm, hay còn gọi là thẻ thành viên hoặc thẻ khách hàng thân thiết, đã trở thành một phần quen thuộc trong hành trình mua sắm của nhiều người Việt. Những ưu đãi hấp dẫn, chương trình giảm giá độc quyền hay trải nghiệm mua sắm tiện lợi mà chúng mang lại là điều khó có thể chối từ. Tuy nhiên, đằng sau những lợi ích “mắt thấy tai nghe” đó, liệu bạn có đang vô tình đánh đổi quyền riêng tư của mình? Thực tế cho thấy, các chương trình thẻ tích điểm thường yêu cầu bạn chia sẻ dữ liệu cá nhân, và chính những giao dịch tưởng chừng đơn giản lại đang cung cấp thông tin quý giá cho các nhà bán lẻ. Mặc dù nhận thức rõ những rủi ro này, tôi vẫn thường xuyên sử dụng thẻ tích điểm của mình. Quan trọng là bạn cần biết cách cân bằng giữa việc tận hưởng ưu đãi và bảo vệ thông tin cá nhân.
Thẻ Tích Điểm Ảnh Hưởng Đến Quyền Riêng Tư Của Bạn Như Thế Nào?
Trừ khi bạn sử dụng loại thẻ tích điểm dạng tem truyền thống, nếu không, mỗi khi bạn quét thẻ thành viên, bạn đang giao nộp dữ liệu cá nhân của mình cho cửa hàng. Các chương trình thẻ tích điểm kỹ thuật số ghi lại lịch sử mua hàng của bạn mỗi lần quét thẻ, đồng thời bạn cũng cung cấp các thông tin cá nhân như địa chỉ email, địa chỉ nhà riêng và số điện thoại khi đăng ký.
Ngoài việc đo lường mức độ gần của bạn với cấp độ thành viên tiếp theo, các cửa hàng còn sử dụng dữ liệu này theo nhiều cách khác. Ví dụ, bạn thường nhận được các quảng cáo nhắm mục tiêu dựa trên lịch sử mua hàng của mình. Mặc dù có cách để tránh quảng cáo nhắm mục tiêu sau khi mua sắm trực tuyến, nhưng điều này đòi hỏi bạn phải thực hiện nhiều thao tác hơn.
Mặc dù không phải tất cả, nhưng một số cửa hàng có thể bán dữ liệu của bạn cho bên thứ ba. Vì vậy, trước khi đăng ký một chương trình tích điểm nào đó, bạn nên đọc kỹ các điều khoản và điều kiện. Bạn cũng có thể liên hệ với bộ phận hỗ trợ khách hàng để hỏi xem có thể chọn không tham gia chia sẻ dữ liệu hay không.
Người đàn ông thanh toán bằng Apple Pay trên iPhone tại cửa hàng, minh họa giao dịch bảo mật thông tin
Việc rò rỉ dữ liệu là một thực tế đáng tiếc trong đời sống số hiện đại, và thẻ tích điểm có thể khiến bạn gặp rủi ro này. Ngoài việc bị truy cập vào các chi tiết nhạy cảm như nơi bạn sống, thông tin của bạn có thể bị sử dụng cho mục đích xấu. Không giống như tài khoản trực tuyến, rất khó để giảm thiểu những vấn đề này bằng cách thay đổi mật khẩu hoặc sử dụng xác thực đa yếu tố (MFA).
Tại Sao Tôi Vẫn Tiếp Tục Sử Dụng Thẻ Tích Điểm?
Mặc dù thẻ tích điểm tiềm ẩn những rủi ro đáng kể về quyền riêng tư, tôi vẫn sử dụng chúng thường xuyên cho việc mua sách, mua hàng tạp hóa và nhiều mục đích khác. Dưới đây là những lý do chính giải thích cho lựa chọn này.
1. Lợi Ích Quá Hấp Dẫn Để Bỏ Qua
Tôi luôn nhận được các khoản giảm giá hợp lý khi sử dụng thẻ tích điểm, điều này đặc biệt hữu ích khi tôi sống ở một thành phố có chi phí khá đắt đỏ. Đây là một trong những cách tôi tiết kiệm tiền mua hàng tạp hóa bằng cách tận dụng công nghệ.
Việc thanh toán các mặt hàng cũng thường dễ dàng hơn; một số cửa hàng có tính năng “Quét và Thanh toán” (Scan and Go) cho phép tôi thanh toán mà không cần phải xếp hàng. Hơn nữa, đôi khi tôi còn nhận được các phần thưởng hoàn tiền hấp dẫn.
Nhân viên cửa hàng đang giới thiệu sản phẩm TV cho khách hàng, thể hiện trải nghiệm mua sắm cá nhân hóa và ưu đãi
Ngoài các chương trình giảm giá trực tiếp, tôi còn được tận hưởng những ưu đãi và phần thưởng độc quyền từ thẻ tích điểm. Chẳng hạn, tôi từng nhận được các ưu đãi “mua một tặng một” và nhiều chương trình khuyến mãi giá trị khác.
2. Thẻ Tích Điểm Mang Lại Sự Tiện Lợi
Một lý do khác khiến tôi vẫn sử dụng thẻ tích điểm là vì chúng rất tiện lợi. Ví dụ, tôi chỉ cần quét mã vạch khi mua hàng để áp dụng chiết khấu. Điều tương tự cũng đúng khi tôi muốn tích lũy điểm thưởng.
Người phụ nữ đang mua sắm trực tuyến trên iPhone, minh họa sự tiện lợi khi sử dụng thẻ tích điểm trên điện thoại
Thẻ tích điểm đã trở nên tiện lợi hơn rất nhiều kể từ khi tôi có thể lưu trữ chúng trong ứng dụng ví trên điện thoại của mình. Không còn những ngày phải lúng túng lục lọi trong túi xách hay tìm kiếm chìa khóa để nhân viên thu ngân quét thẻ thành viên của tôi.
3. Tôi Thích Trải Nghiệm Cá Nhân Hóa
Đối với tôi, các quảng cáo được nhắm mục tiêu lại không phải là vấn đề quá lớn, và tôi thà xem những quảng cáo có liên quan còn hơn là những nội dung không phù hợp. Tôi chắc rằng các nhà quảng cáo cũng muốn chi tiền của họ một cách khôn ngoan hơn.
Tuy nhiên, ngoài quảng cáo, thẻ tích điểm còn mang đến trải nghiệm mua sắm cá nhân hóa. Cửa hàng đã biết tôi thích gì và có thể quan tâm đến điều gì, giúp tôi dễ dàng tìm thấy món đồ mình đang tìm kiếm.
Khi mua sắm tạp hóa trực tuyến, đôi khi tôi có thể thêm các mặt hàng mình thường mua vào giỏ hàng mà không cần phải tìm kiếm lại chúng.
Làm Thế Nào Để Cân Bằng Giữa Lợi Ích Thẻ Tích Điểm Và Quyền Riêng Tư?
Nếu bạn vẫn muốn tiếp tục sử dụng thẻ tích điểm, bạn không nhất thiết phải đánh đổi hoàn toàn quyền riêng tư của mình. Có những cách bạn có thể cân bằng giữa lợi ích và việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.
1. Phân Tích Rủi Ro/Lợi Ích
Mọi thứ trong cuộc sống đều có rủi ro, và bạn cần quyết định xem mình có sẵn sàng chấp nhận những nhược điểm của thẻ tích điểm hay không. Hãy xem xét chính sách quyền riêng tư của từng chương trình mà bạn là thành viên và tự hỏi liệu bạn có hài lòng với những đánh đổi cần thiết đó.
Không có câu trả lời đúng hay sai ở đây. Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào mức độ chấp nhận rủi ro của bạn.
Máy tính xách tay hiển thị giỏ hàng trực tuyến và biểu tượng cảnh báo, minh họa việc đánh giá rủi ro bảo mật khi mua sắm
2. Tìm Kiếm Các Cửa Hàng Chỉ Cấp Thẻ Trực Tiếp
Một số nơi cấp cho bạn thẻ tem mà bạn có thể đổi khi thẻ đầy. Những thẻ này chủ yếu được tìm thấy ở các quán cà phê và những nơi tương tự. Thay vì cung cấp thông tin cá nhân, bạn chỉ cần mang theo thẻ.
Nhiều cửa hàng đang chuyển sang chương trình tích điểm kỹ thuật số, vì vậy bạn có thể khó tìm thấy các loại thẻ dán truyền thống. Tuy nhiên, tôi khuyên bạn nên hỏi; điều tệ nhất có thể xảy ra là họ nói không.
Bạn cũng có thể trả tiền để mua thẻ tích điểm nhằm nhận được chiết khấu. Ví dụ, tiệm cắt tóc của tôi cho phép bạn mua nhiều lần cắt tóc trước và tiết kiệm hơn so với việc trả tiền mỗi lần.
3. Sử Dụng Phương Thức Thanh Toán Khác Với Tài Khoản Chính
Nếu bạn không muốn người khác biết thông tin thanh toán của mình, hãy cân nhắc sử dụng các lựa chọn thay thế tài khoản ngân hàng chính của bạn. Ví dụ, đôi khi tôi liên kết tài khoản Revolut của mình. Tôi chỉ nạp tiền vào tài khoản này khi thực hiện một giao dịch mua cụ thể.
Người dùng đang nhập thông tin thẻ tín dụng để thanh toán dịch vụ trên điện thoại, thể hiện các phương thức thanh toán thay thế an toàn
Bạn cũng có thể sử dụng ví điện tử nếu muốn ẩn danh hơn. Đây là một số phương thức thanh toán trực tuyến an toàn nhất hiện nay.
4. Cân Nhắc Cung Cấp Địa Chỉ Thay Thế
Bạn luôn có thể thiết lập một địa chỉ email thay thế nếu bạn không muốn liên kết địa chỉ chính của mình với chương trình tích điểm của cửa hàng. Để đi xa hơn, hãy cân nhắc sử dụng dịch vụ email bảo mật như Proton Mail.
Tùy thuộc vào dịch vụ bạn sử dụng, bạn có thể đã có khả năng tạo thêm địa chỉ email cho mục đích bảo mật.
Cân nhắc thêm một địa chỉ nhà thay thế, nhưng hãy đảm bảo đây không phải là địa chỉ của người khác. Sẽ không công bằng nếu họ nhận thư của bạn! Kiểm tra các điều khoản và điều kiện trước khi thực hiện để đảm bảo rằng bạn không vi phạm bất kỳ quy tắc nào.
5. Tránh Sử Dụng Thẻ Tích Điểm Vật Lý Nếu Có Thể
Thẻ tích điểm vật lý khá bất tiện nhưng cũng có thể gây ra mối đe dọa lớn hơn về quyền riêng tư. Nếu bạn làm mất thẻ, người khác có thể truy cập thông tin của bạn. Tôi đôi khi sử dụng những thẻ này, nhưng tôi ưu tiên không dùng nếu có thể.
Nhiều cửa hàng có ứng dụng di động cho phép bạn truy cập thẻ tích điểm của mình. Trong một số trường hợp, bạn cũng có thể lưu chúng vào ứng dụng ví trên điện thoại. Cả hai cách này đều an toàn hơn thẻ vật lý. Ngay cả khi bạn mất điện thoại, kẻ xấu vẫn phải vượt qua các phương thức xác thực khác của bạn.
