Chụp ảnh ngày nay trở nên đơn giản hơn bao giờ hết, chỉ với vài cú chạm trên màn hình điện thoại thông minh. Với sự phát triển vượt bậc của camera tích hợp, nhiều người bắt đầu đặt câu hỏi về sự cần thiết của những chiếc máy ảnh chuyên dụng. Tuy nhiên, dù đã bước sang năm 2025, máy ảnh DSLR (Digital Single-Lens Reflex) vẫn giữ vững vị thế của mình trong ngành nhiếp ảnh, và có những lý do thuyết phục để khẳng định điều đó. Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực công nghệ và nhiếp ảnh, chúng tôi nhận thấy rằng DSLR vẫn là một công cụ mạnh mẽ, mang lại trải nghiệm và chất lượng hình ảnh mà smartphone khó có thể sánh bằng, đặc biệt đối với những người đam mê hoặc muốn theo đuổi nhiếp ảnh một cách nghiêm túc.
1. Ưu Điểm Vượt Trội Của Kính Ngắm Quang Học (Optical Viewfinder)
Một trong những lợi thế lớn nhất khi sử dụng máy ảnh DSLR so với điện thoại thông minh chính là kính ngắm quang học. Trong khi điện thoại thông minh hiển thị hình ảnh bạn đang chụp với nhiều thông tin, đôi khi còn áp dụng cả các bộ lọc hoặc xử lý hậu kỳ, thì kính ngắm quang học trên DSLR lại cho bạn thấy hình ảnh chân thực nhất, đúng như cách ống kính thu nhận. Đây là cái nhìn tức thì và chính xác nhất về bức ảnh bạn sắp chụp.
Kính ngắm quang học trên máy ảnh DSLR Canon 200D, hiển thị hình ảnh chân thực
Mặc dù việc có các lớp phủ thông tin trên hình ảnh hoặc xem trước cách hình ảnh sẽ trông như thế nào với các cài đặt ISO và máy ảnh khác là một điều tốt, nhưng chúng có thể gây ra độ trễ. Khoảng trễ tức thời đó có thể khiến bạn bỏ lỡ khoảnh khắc nếu đang chụp các đối tượng chuyển động nhanh hoặc ảnh thể thao. Thực tế, có rất nhiều trường hợp máy ảnh DSLR sẽ vượt trội hơn bất kỳ điện thoại thông minh nào trong việc bắt trọn những khoảnh khắc này.
Việc chụp ảnh qua kính ngắm còn mang lại nhiều lợi ích khác. Khi bạn giữ máy ảnh bằng cả hai tay và ghé mắt vào kính ngắm, thân máy ảnh sẽ có điểm tựa vững chắc, thường dẫn đến những bức ảnh ổn định hơn. Ngoài ra, khi nhìn qua kính ngắm, bạn có thể tập trung hoàn toàn sự chú ý vào chủ thể và bố cục của bức ảnh, loại bỏ mọi yếu tố gây xao nhãng xung quanh. Một kính ngắm tối ưu có thể tuyệt vời đến mức bạn sẽ muốn giữ chiếc DSLR của mình, ngay cả sau khi đã nâng cấp lên một chiếc máy ảnh mirrorless hiện đại.
2. Khả Năng Tương Thích Ống Kính Rộng Rãi
Dù bạn đang sở hữu một chiếc DSLR entry-level đã có từ một thập kỷ trước hay một chiếc Canon 1DX cao cấp nhất, bạn vẫn có hàng trăm lựa chọn ống kính từ các nhà sản xuất chính hãng và bên thứ ba để thay đổi hoàn toàn diện mạo cho bức ảnh của mình. Với điện thoại thông minh, bạn gần như bị giới hạn bởi ống kính mà nhà sản xuất quyết định trang bị cho chiếc điện thoại đó.
Việc thay đổi ống kính trên máy ảnh DSLR, hoặc thậm chí máy ảnh mirrorless, có thể biến đổi hoàn toàn chất lượng và phong cách của bức ảnh. Khả năng lựa chọn ống kính đa dạng này mở ra vô vàn tiềm năng sáng tạo, từ chụp ảnh phong cảnh, chân dung cho đến macro hay thiên văn.
Bộ sưu tập các ống kính đa dạng dành cho máy ảnh DSLR, thể hiện tính linh hoạt
Bạn muốn chụp động vật hoang dã hay bầu trời đêm? Rất nhiều ống kính tele với khẩu độ lớn sẽ phục vụ bạn đắc lực. Nếu cần một ống kính đa năng, hãy tìm hiểu các loại ống kính fix (prime lens) có sẵn cho máy ảnh DSLR từ nhiều thương hiệu khác nhau. Và nếu ống kính chính hãng từ Canon hay Nikon quá đắt đỏ, bạn luôn có thể chọn một lựa chọn thay thế rẻ hơn từ các bên thứ ba. Ví dụ, bản thân tôi đã sử dụng ống kính Yongnuo 50mm cho chiếc Canon 200D của mình trong ba năm, với giá chỉ khoảng 55 USD, gần bằng một nửa so với ống kính Canon chính thức giá 113 USD. Mặc dù Yongnuo không sắc nét bằng ống kính Canon và có lấy nét tự động khá chậm, nhưng nó vẫn là một lựa chọn dễ tiếp cận, giúp tôi học cách xử lý độ sâu trường ảnh nông và làm việc với ống kính fix trong suốt ba năm sử dụng.
3. Hỗ Trợ Phụ Kiện Bên Thứ Ba Đa Dạng
Các tùy chọn để nâng cao trải nghiệm sử dụng DSLR không chỉ dừng lại ở ống kính. Giống như bất kỳ công nghệ lâu đời nào, bạn sẽ tìm thấy vô số phụ kiện từ các bên thứ ba như bao da, skin, bộ lọc ND và UV, pin, bộ sạc, và nhiều hơn nữa.
Pin DSLR của bên thứ ba cùng với pin Canon gốc, minh họa sự đa dạng phụ kiện
Bạn có thể tìm thấy các cơ chế gắn kết, chân máy (tripod), gorilla pods, và thậm chí cả gimbal tự động hoàn toàn với nhiều mức giá khác nhau, giúp việc chụp ảnh hoặc quay phim chất lượng cao trở nên dễ tiếp cận với mọi người. Ngay cả khi bạn có một yêu cầu đặc biệt như ống kính bị mờ trong điều kiện lạnh, bạn vẫn có thể mua các bộ sưởi ống kính để khắc phục vấn đề này. Và các phụ kiện không chỉ giới hạn cho bản thân máy ảnh. Bạn sẽ tìm thấy hàng trăm tùy chọn dây đeo khác nhau tùy thuộc vào cách bạn muốn mang máy ảnh, cũng như balo và túi đựng ống kính chuyên dụng để mang theo toàn bộ thiết bị của mình.
4. Độ Bền Vượt Trội
Mặc dù có các công nghệ màn hình mới, vật liệu cải tiến và xếp hạng chống nước, chống bụi, điện thoại thông minh vẫn không phải là những thiết bị bền bỉ nhất. Ngược lại, máy ảnh DSLR được thiết kế để chịu đựng sự hao mòn mà một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp có thể gặp phải khi sử dụng máy ảnh hết công suất. Chất lượng hoàn thiện của chúng thường rất cao so với mức giá, khiến chúng phù hợp hơn cho các điều kiện khắc nghiệt.
Nhiếp ảnh gia trẻ tuổi cầm máy ảnh DSLR, thể hiện độ bền và khả năng sử dụng linh hoạt
Độ bền còn bao gồm khả năng phục vụ nhiếp ảnh gia tốt đến mức nào dưới cường độ sử dụng cao. Dù bạn đang chụp ảnh thể thao hay quay timelapse bầu trời đêm, chiếc DSLR của bạn luôn hoạt động tốt hơn, đặc biệt nếu xét về thời lượng pin và khả năng lưu trữ. Bạn có thể không cảm thấy thoải mái khi để điện thoại của mình ngoài trời qua đêm để chụp timelapse bầu trời, nhưng chiếc DSLR của bạn đã được thiết kế để xử lý loại chụp ảnh đó. Cần làm rõ, DSLR vẫn có thể hỏng, và việc đánh rơi hoặc va đập máy ảnh có thể làm hỏng các cơ chế bên trong, nhưng tác động đó phải đủ lớn thì máy ảnh mới hỏng. Việc hao mòn hàng ngày, cũng như nhiệt độ khắc nghiệt, thường không phải là vấn đề lớn đối với DSLR.
5. Hiệu Suất Hiệu Quả Về Chi Phí
Nếu bạn chỉ đơn thuần quan tâm đến nhiếp ảnh, việc mua một chiếc điện thoại giá rẻ và sau đó là một chiếc DSLR có thể là một khoản đầu tư tốt hơn nhiều so với việc mua một chiếc điện thoại thông minh flagship trị giá 1.000 USD. Nếu so sánh điện thoại thông minh với DSLR, bạn sẽ phải chi rất nhiều tiền mới có thể đạt được chất lượng ảnh gần với những gì một chiếc DSLR có thể tạo ra.
Điện thoại Android kết nối làm màn hình phụ cho máy ảnh mirrorless, minh họa hiệu quả chi phí
Bạn có thể tìm thấy những chiếc DSLR tốt, khi kết hợp với ống kính phù hợp, có thể tạo ra những bức ảnh tuyệt vời chỉ với khoảng 500 USD. Ngay cả hầu hết các máy ảnh DSLR entry-level cũng sẽ tạo ra những bức ảnh tốt hơn so với một chiếc điện thoại thông minh cao cấp, đặc biệt nếu bạn có đủ ánh sáng để làm việc. Mặc dù bạn có thể “biến” ảnh chụp bằng điện thoại thông minh trông giống như DSLR với một số kỹ thuật chỉnh sửa, nhưng khả năng của phần mềm chỉnh sửa cũng có giới hạn.
Nếu bạn làm việc với video, khoảng cách giữa điện thoại thông minh và DSLR thậm chí còn lớn hơn. Hầu hết các điện thoại thông minh giá rẻ và thậm chí tầm trung có thể gặp khó khăn với video. Tuy nhiên, trên DSLR, bạn có thể nhanh chóng gắn ống kính mình chọn, có thể thêm bộ lọc UV hoặc ND hoặc kính phân cực, và bạn sẽ có được cảnh quay gần như điện ảnh ngay lập tức.
6. Giá Trị Vượt Thời Gian – Chưa “Vượt Qua” Được Giới Hạn Của DSLR
Một lý do khác khiến nhiều người chưa từ bỏ chiếc DSLR của mình là vì họ chưa khai thác hết tiềm năng của nó. Việc thử nghiệm với các cài đặt máy ảnh, ánh sáng, các loại ống kính khác nhau và kỹ thuật chụp có thể tạo ra những kết quả hoàn toàn khác biệt. Nếu bạn chọn bất kỳ chiếc DSLR nào ngày nay, nó sẽ phục vụ bạn trong nhiều năm chụp ảnh tích cực và giúp bạn cải thiện kỹ năng trước khi bạn cảm thấy mình đã đạt đến giới hạn của thiết bị.
Máy ảnh Canon 200D cùng các ống kính 18-55mm và 50mm, biểu tượng cho khả năng nâng cấp không giới hạn
Bản thân tôi đã sử dụng chiếc Canon 200D (Rebel SL2) gần như hàng ngày kể từ khi mua vào năm 2019, và tôi vẫn đang khám phá những điều mới mẻ về nó. Dù tôi đã mang theo nó ít hơn kể từ khi chuyển sang sử dụng điện thoại Pixel, chiếc DSLR này vẫn có một vị trí cố định trong ba lô của tôi mỗi khi tôi đi du lịch hoặc cần chụp những bức ảnh chất lượng cao.
Điện thoại thông minh là công cụ “tất cả trong một” tuyệt vời và là một nhu cầu thiết yếu ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, khi nói đến nhiếp ảnh chuyên nghiệp, chỉ những chiếc điện thoại thông minh hàng đầu mới có thể sánh được với thiết bị chuyên dụng. Mặc dù bạn cũng có thể có những bức ảnh đẹp từ các điện thoại thông minh giá rẻ hơn, nhưng nếu bạn thực sự nghiêm túc với nhiếp ảnh hoặc làm phim, một chiếc DSLR sẽ tạo ra hình ảnh và video tốt hơn với chi phí thấp hơn đáng kể, đồng thời mang đến vô số tùy chọn từ ống kính đến bộ lọc.
