Nếu bạn đã từng sử dụng la bàn tích hợp trên điện thoại và cảm thấy có gì đó không ổn, có thể bạn không hề tưởng tượng. Sau khi thử nghiệm nhiều mẫu điện thoại khác nhau, chúng tôi đã gặp phải đủ mọi trường hợp, từ những chỉ số chính xác đến sự hỗn loạn định hướng hoàn toàn. Bài viết này sẽ đi sâu vào lý do tại sao la bàn trên điện thoại lại thường xuyên “lạc đường” như vậy và cách bạn có thể cải thiện độ chính xác của chúng, hay khi nào nên cân nhắc một giải pháp khác.
La Bàn Trên Điện Thoại Hoạt Động Như Thế Nào?
Điện thoại của bạn không chứa một kim la bàn từ tính truyền thống. Thay vào đó, nó sử dụng cảm biến từ kế (magnetometer) để phát hiện từ trường. Bằng cách kết hợp dữ liệu này với các thông tin đầu vào từ con quay hồi chuyển (gyroscope) và gia tốc kế (accelerometer), điện thoại của bạn ước tính hướng mà nó đang đối mặt.
Về lý thuyết, đây là một phương pháp thông minh. Tuy nhiên, trên thực tế, các cảm biến này cực kỳ nhạy cảm và dễ bị nhiễu. Từ kế có thể bị ảnh hưởng bởi mọi thứ, từ bàn làm việc bằng kim loại và các thiết bị điện tử gần đó cho đến bảng điều khiển ô tô của bạn. Ngay cả các phụ kiện điện thoại có nam châm cũng có thể gây nhiễu và ảnh hưởng đến độ chính xác. La bàn trong điện thoại của bạn liên tục phải đối mặt với một môi trường nhiều “nhiễu” và khó đoán.
Việc khám phá những cải tiến smartphone sắp tới có thể giúp chúng ta hình dung cách các thiết bị trong tương lai sẽ xử lý chức năng la bàn một cách đáng tin cậy hơn. Hy vọng, chúng ta sẽ sớm thấy những cải tiến về độ chính xác và tích hợp tốt hơn.
Không Phải Ứng Dụng La Bàn Nào Cũng Đáng Tin Cậy
Nhiều ứng dụng la bàn khác nhau trên kho ứng dụng điện thoại Android và iOS
Nhiều người cho rằng nếu một chiếc điện thoại thông minh có ứng dụng la bàn, nó sẽ hoạt động chính xác và nhất quán như một chiếc la bàn từ tính truyền thống. Thật không may, các thử nghiệm của chúng tôi lại cho thấy một câu chuyện hoàn toàn khác. Sử dụng một loạt các ứng dụng la bàn trên nhiều điện thoại thông minh khác nhau, chúng tôi định hướng từng thiết bị theo cùng một hướng. Kết quả nhận được? Một loạt các chỉ số khó hiểu.
Một số ứng dụng hoạt động hoàn hảo. Những ứng dụng khác lại lệch tới hơn 100 độ, tự tin dẫn chúng tôi đến một bức tường gạch thay vì một cánh cửa. Một số la bàn hiển thị các hướng khác nhau mỗi khi ứng dụng được mở. Trong một số trường hợp nhất định, la bàn chỉ phản hồi chính xác sau khi chúng tôi lắc hoặc xoay điện thoại.
Nghe có vẻ vô lý, nhưng về mặt kỹ thuật, đây không hẳn là một lỗi. Hầu hết các ứng dụng la bàn đều dựa vào sự kết hợp giữa các cảm biến và hiệu chuẩn phần mềm, vốn có thể rất khác nhau về chất lượng và độ nhạy. Độ chính xác của các ứng dụng này không chỉ phụ thuộc vào phần cứng của thiết bị mà còn vào cách ứng dụng giải thích dữ liệu đó tốt như thế nào. Để cải thiện trải nghiệm của bạn, hãy đảm bảo đọc các đánh giá của người dùng và tìm hiểu về các ứng dụng la bàn đáng tin cậy, chúng có thể cung cấp các tính năng nâng cao và độ chính xác tốt hơn.
Quá Trình Hiệu Chuẩn (Calibration) Không Luôn Hiệu Quả
Bạn có thể đã thấy lời nhắc: “Di chuyển điện thoại của bạn theo hình số tám để hiệu chuẩn.” Nghe có vẻ đủ đơn giản. Trong quá trình thử nghiệm của chúng tôi, phương pháp hiệu chuẩn này đôi khi hoạt động và đôi khi không. Đôi khi, không cần hiệu chuẩn – cho đến khi nó đột ngột trở nên cần thiết trở lại.
Một phần vấn đề là do thiếu sự tiêu chuẩn hóa giữa các thiết bị. Một số điện thoại sẽ tự động nhắc bạn hiệu chuẩn lại, trong khi những điện thoại khác yêu cầu bạn tự thực hiện một phương pháp hiệu chuẩn độc đáo để tăng độ chính xác. Một số điện thoại thậm chí có thể tự điều chỉnh trong nền mà không có bất kỳ dấu hiệu nào.
Trong một thử nghiệm, một chiếc điện thoại liên tục chỉ về hướng tây đột ngột tự điều chỉnh sau khi chúng tôi xoay nó trong không trung như một chiếc bánh pizza. Không có cảnh báo. Không có phản hồi. Chỉ đơn giản là đột ngột quay trở lại độ chính xác.
Sự Khác Biệt Giữa Các Thiết Bị Là Vấn Đề Lớn
Để hiểu rõ hơn về cách la bàn điện thoại thông minh hoạt động trong các tình huống thực tế, chúng tôi đã thử nghiệm chín chiếc điện thoại khác nhau ở nhiều địa điểm, ứng dụng và thời điểm trong ngày. Dòng sản phẩm được sử dụng bao gồm:
- iPhone 11
- iPhone 12 Pro Max
- iPhone 16 Pro
- Motorola Edge 2023
- Nothing Phone (1)
- Nothing Phone (3a)
- Nothing Phone (3a) Pro
- Xiaomi Poco X7 Pro
- Honor 200 Pro
Kết quả hoàn toàn không nhất quán. Mặc dù một vài điện thoại, như iPhone 11 và Motorola Edge 2023, đôi khi hiển thị các chỉ số giống hệt nhau và chính xác (sau khi tháo ốp lưng từ tính của chúng), hầu hết các thiết bị đều cho ra kết quả hơi khác nhau trong cùng điều kiện. Trong một số trường hợp, sự khác biệt là cực kỳ lớn.
Trong một so sánh, Nothing Phone (3a) và Nothing Phone (3a) Pro — về cơ bản là cùng một thiết bị trên giấy tờ — lại đưa ra các chỉ số la bàn khác biệt đáng kể khi sử dụng cùng một ứng dụng, cùng một lúc, ở cùng một vị trí.
So sánh chỉ số la bàn trên hai mẫu điện thoại Nothing Phone (3a) và Nothing Phone (3a) Pro
Ngay cả giữa các thương hiệu lớn hơn, sự khác biệt cũng phổ biến. Ví dụ, iPhone 12 Pro Max và iPhone 16 Pro đôi khi không đồng ý về hướng chỉ dẫn chỉ vài độ mặc dù chạy cùng một ứng dụng và đã được hiệu chuẩn vài phút trước đó.
So sánh kết quả đo la bàn giữa iPhone 12 Pro Max và iPhone 16 Pro trong cùng điều kiện
Có lẽ điều đáng nói nhất là các thiết bị hiếm khi đưa ra cùng một chỉ số hai lần liên tiếp với độ nhất quán tuyệt đối. Những thay đổi như di chuyển điện thoại vài mét hoặc chuyển sang một ứng dụng la bàn khác thường dẫn đến kết quả khác biệt đáng kể.
Sự không nhất quán này làm nổi bật một vấn đề lớn: la bàn điện thoại thông minh vốn dĩ không ổn định. Chúng được thiết kế để định hướng nhanh chóng, tổng quát, chứ không phải để điều hướng chính xác hoặc đáng tin cậy. Nếu hai chiếc điện thoại gần như giống hệt nhau có thể cho bạn các hướng hoàn toàn khác nhau ở cùng một nơi, rõ ràng việc chỉ dựa vào la bàn kỹ thuật số là một canh bạc.
Ý Nghĩa Của Điều Này Đối Với Điều Hướng
Bạn có thể đang nghĩ, “Tôi dùng Google Maps, vậy điều này có quan trọng gì đâu?” Một câu hỏi hợp lý. Các ứng dụng điều hướng dựa vào GPS, cảm biến chuyển động và hướng la bàn để xác định vị trí và hướng đi của bạn. La bàn trở nên đặc biệt quan trọng khi bạn đang đứng yên.
Nếu bạn đã từng mở Google Maps và thấy chấm màu xanh xoay tròn không thể đoán trước, có khả năng la bàn đang gặp khó khăn trong việc xác định hướng. May mắn thay, dữ liệu GPS thường sẽ tiếp quản ngay khi bạn bắt đầu di chuyển. Nhưng nếu bạn đang cố gắng định hướng trước khi di chuyển — đặc biệt là ở một khu vực xa lạ — bạn đang dựa vào một công cụ có thể không hoạt động đúng.
Vấn đề trở nên rõ rệt hơn ở môi trường đô thị. Các tòa nhà cao tầng, hệ thống giao thông ngầm và các vật thể kim loại đều góp phần gây nhiễu từ trường. Không có gì lạ khi một chiếc điện thoại tuyên bố bạn đang đối mặt về phía tây trong khi bạn đang nhìn thẳng vào mặt trời mọc.
Các Bước Cải Thiện Độ Chính Xác Của La Bàn Điện Thoại
Tin tốt là độ chính xác của la bàn thường có thể được cải thiện. Thực hiện chuyển động hình số tám một cách chậm rãi và có chủ đích trên một bề mặt không kim loại đôi khi có thể giúp ích đáng kể.
Trên các thiết bị Android, bạn có thể tìm thấy tùy chọn “Hiệu chuẩn la bàn” (Calibrate Compass) trong cài đặt vị trí. Đối với iPhone, việc mở ứng dụng La bàn (Compass) và từ từ xoay thiết bị theo hình tròn ngang có thể hữu ích. Trong một số trường hợp, việc khởi động lại đơn giản cũng có tác dụng.
Đáng ngạc nhiên, chúng tôi cũng phát hiện ra rằng việc tháo điện thoại ra khỏi ốp lưng nam châm đôi khi có thể ngay lập tức cải thiện độ chính xác. Chiếc Motorola Edge 2023 mà chúng tôi đã gặp khó khăn trong nhiều giờ đã hoạt động rất tốt sau khi chúng tôi tháo ốp lưng của nó.
Một chiếc ốp lưng điện thoại màu đen có tích hợp nam châm, có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của la bàn
Ngoài ra, có những bước bạn có thể thực hiện để đơn giản hóa điện thoại nhằm giảm nhiễu. Thực hiện những điều này có thể cải thiện độ chính xác của la bàn và tối ưu hóa thiết bị của bạn để có hiệu suất tốt hơn.
Tuy nhiên, ngay cả trong điều kiện lý tưởng, la bàn điện thoại cũng không thể sánh bằng độ tin cậy của một chiếc la bàn truyền thống. Điều này đặc biệt quan trọng cần nhớ khi sử dụng chúng trong nhà hoặc trong môi trường có nhiều nhiễu.
Không Nên Tin Cậy La Bàn Điện Thoại Trong Tình Huống Nguy Cấp
Hãy tưởng tượng bạn đang đi bộ đường dài xuyên rừng ở một khu vực bị hạn chế phủ sóng GPS. Bạn lấy điện thoại ra, mở ứng dụng la bàn và hy vọng nó sẽ hướng dẫn bạn. Có khả năng nó sẽ hoạt động, hoặc nó có thể dẫn bạn đi lạc xa hơn.
Đây không phải là một thuyết âm mưu đáng báo động. Nguy hiểm không nằm ở bản thân công cụ mà ở cảm giác tự tin sai lầm mà nó có thể mang lại. Rất dễ bị đi sai hướng khi bạn có một công cụ bị lỗi hướng dẫn.
Đừng chỉ dựa vào điện thoại thông minh của bạn trong các tình huống quan trọng khi định hướng chính xác là điều cần thiết. Hãy nhớ mang theo một chiếc la bàn thật và học cách sử dụng nó đúng cách. Điện thoại của bạn nên đóng vai trò là công cụ dự phòng, không phải là thiết bị điều hướng chính của bạn.
La bàn trên điện thoại của bạn có thể tiện lợi, nhưng nó còn lâu mới hoàn hảo. Mặc dù nhìn chung đủ dùng cho mục đích thông thường, nhưng nó đơn giản là không đủ tin cậy cho những tình huống mà độ chính xác thực sự quan trọng. Nếu bạn đang điều hướng ở ngoài mạng lưới, khám phá địa hình lạ hoặc dựa vào định hướng chính xác, điện thoại của bạn nên là một công cụ phụ trợ, không phải là công cụ duy nhất.
Hãy hiểu rõ cách thiết bị của bạn hoạt động, nắm bắt những điểm kỳ lạ của nó và quan trọng nhất, hãy mang theo một chiếc la bàn thật khi cần thiết. Cuối cùng, sự tiện lợi kỹ thuật số không thể thay thế độ tin cậy của phương pháp analog.
