Học trực tuyến có thể trở nên quá tải, khi mà lượng thông tin khổng lồ thường thiếu đi cấu trúc rõ ràng. Tuy nhiên, việc tiếp thu kiến thức sẽ không còn áp lực nếu bạn biết cách tận dụng những khoảng thời gian nhỏ mỗi ngày. Với mục tiêu đó, chúng tôi đã tổng hợp 6 prompt (lời nhắc) có thể tái sử dụng, giúp bạn biến ChatGPT thành một gia sư cá nhân chuyên nghiệp, tối ưu hóa quá trình học tập của mình.
1. Thiết lập Khóa học Microlearning Cá nhân với ChatGPT
ChatGPT có khả năng thiết kế một lộ trình microlearning (học tập vi mô) riêng biệt cho bạn. Để tối ưu hiệu quả, chúng tôi khuyến nghị bạn chọn một lĩnh vực hẹp trong một chủ đề rộng, giúp các buổi học microlearning trở nên cụ thể và tập trung hơn.
Hãy thử prompt sau:
Bạn là một chuyên gia giáo dục có thể thiết kế các khóa học microlearning dựa trên lý thuyết học tập kiến tạo (constructivist learning theories). Tôi muốn sử dụng microlearning để cải thiện kiến thức của mình về [Chủ đề]. Chúng ta bắt đầu nhé?
Ví dụ, nếu bạn muốn nâng cao kỹ năng nấu ăn bằng cách hiểu sâu về các nguyên tắc cơ bản, đặc biệt là hóa học thực phẩm, bạn có thể bắt đầu như sau:
Thiết lập lộ trình microlearning trong ChatGPT với cấu trúc khóa học rõ ràng
2. Tăng Cường Tương Tác với Các Prompt Học Tập Đổi Mới
Các prompt tương tác đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy bạn chủ động tham gia vào quá trình học. Những cuộc đối thoại qua lại với mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT giúp bạn xây dựng sự hiểu biết một cách tích cực và sâu sắc.
Một cách tiếp cận hiệu quả mà chúng tôi đặc biệt khuyến nghị là áp dụng prompt dựa trên Kỹ thuật Feynman (được đặt theo tên thói quen học tập của nhà vật lý nổi tiếng Richard Feynman). Bạn có thể thử nhắc ChatGPT:
Hãy cùng thảo luận về một chủ đề mà tôi đang tò mò. Hãy đặt câu hỏi cho tôi về [Chủ đề] để đào sâu sự hiểu biết của tôi. Hãy thử thách tôi nếu cần – tôi muốn phát hiện bất kỳ lỗ hổng hoặc hiểu lầm nào.
Kiểu học tập đối thoại này sẽ nhanh chóng giúp bạn nhận ra những gì mình chưa nắm vững.
Áp dụng kỹ thuật Feynman để học tập vi mô hiệu quả hơn với ChatGPT
Prompt Thử Thách Đúng/Sai (True/False Challenge) là cách kiểm tra kiến thức nhanh chóng. Yêu cầu AI tạo các câu hỏi đúng hoặc sai về một chủ đề. Những bài kiểm tra ngắn gọn này sẽ làm nổi bật những gì bạn đã nắm được và những gì cần chú ý hơn.
Prompt Nhận Diện “Ai Là Ai” (Who’s Who Identification) hoạt động giống như thẻ ghi nhớ kỹ thuật số. Chúng đặc biệt hữu ích khi học các thuật ngữ, lý thuyết hoặc nhân vật quan trọng mới. Cách tiếp cận này giúp bạn nhanh chóng xây dựng khả năng gợi nhớ và sự tự tin.
3. Chia Nhỏ Nội Dung Học Tập với Prompt Hiệu Quả
Việc chia nhỏ thông tin thành các phần nhỏ hơn không chỉ giúp quá trình học tập bớt đáng sợ mà còn tăng cường hiệu quả đáng kể.
Prompt Cấu Trúc Bài Học Mini (Micro-Lesson Structuring) hỗ trợ đắc lực cho việc này. Chúng tôi thường yêu cầu AI:
Giải thích [khái niệm] này trong năm phút. Giữ cho nội dung đơn giản và bao gồm một ví dụ thực tế. Các bài học ngắn gọn dễ tiếp thu và giúp cải thiện khả năng tập trung của bạn.
Phương pháp này tương tự như cách chúng tôi sử dụng Copilot để đơn giản hóa các thông tin phức tạp.
Prompt cấu trúc bài học mini trong ChatGPT giúp đơn giản hóa thông tin
Prompt Chuỗi Bài Học Logic (Learning Sequence) giúp bạn xây dựng kiến thức từng bước một. Bạn có thể yêu cầu ChatGPT:
Chia chủ đề này thành năm bài học. Mỗi bài học nên xây dựng một cách logic dựa trên bài trước đó nhưng vẫn có ý nghĩa riêng biệt.
Phương pháp này đảm bảo bạn hiểu đầy đủ từng phần trước khi chuyển sang nội dung tiếp theo.
Prompt Hỗ Trợ Đa Phương Tiện (Multimedia Help) phục vụ cho những người học trực quan. Hãy yêu cầu AI đưa ra một lời giải thích nhanh, một sơ đồ trực quan và sau đó là một câu hỏi trắc nghiệm. Chúng tôi nhận thấy việc kết hợp văn bản và hình ảnh giúp cải thiện khả năng ghi nhớ đáng kể.
4. Củng Cố Kiến Thức với Prompt Lặp Lại Ngắt Quãng và Ôn Tập
Ôn tập thường xuyên là yếu tố then chốt để kiến thức được ghi nhớ lâu dài. Các prompt lặp lại ngắt quãng giúp đảm bảo các khái niệm quan trọng luôn được giữ mới mẻ trong trí nhớ của bạn. Mặc dù chưa hoàn hảo, bạn hoàn toàn có thể thiết kế hệ thống lặp lại ngắt quãng của riêng mình với ChatGPT Tasks.
Một vài Prompt Mẹo Thực Tế Hàng Ngày (Practical Tip Prompts) có thể giúp bạn duy trì sự tương tác liên tục. Chẳng hạn, hãy hỏi:
Hãy cho tôi một cái nhìn sâu sắc thực tế về chủ đề này mà tôi có thể sử dụng ngay hôm nay.
Những liều lượng thông tin nhỏ, được tiếp thu hàng ngày, sẽ tăng cường đáng kể khả năng ghi nhớ dài hạn của bạn.
Prompt Điểm Nhấn Hàng Tuần (Weekly Highlight Prompts) tóm tắt những gì bạn đã học được mỗi tuần. Hãy yêu cầu AI:
Ba điều quan trọng nhất tôi nên nhớ về các bài học tuần này là gì?
Việc ôn tập định kỳ hàng tuần sẽ củng cố sự hiểu biết của bạn.
Prompt Lặp Lại Ngắt Quãng (Spaced Repetition Prompts) được cấu trúc để củng cố trí nhớ trong thời gian dài hơn. Bạn có thể lên lịch các tác vụ trong ChatGPT với một prompt đơn giản:
Hãy kiểm tra tôi về khái niệm này sau ba ngày, sau đó là sau một tuần, và một lần nữa sau hai tuần.
Việc lặp lại thường xuyên giúp thông tin được ghi nhớ vững chắc trong tâm trí bạn. Chúng tôi thấy Anki khá tiện dụng để tạo thẻ ghi nhớ và học mọi lúc mọi nơi. Bạn cũng có thể chọn từ một số công cụ tạo thẻ ghi nhớ AI miễn phí xuất sắc.
5. Ứng Dụng Thực Tế với Prompt Học Tập Dựa Trên Kịch Bản
Học tập thông qua các kịch bản đặt kiến thức vào bối cảnh thực tế. Nó biến các khái niệm trừu tượng trở nên hữu hình và phù hợp hơn.
Prompt Điểm Nổi Bật Nghiên Cứu Điển Hình (Case Study Highlights) thúc đẩy bạn áp dụng các khái niệm thông qua các ví dụ trong thế giới thực. Hãy hỏi AI:
Hãy cho tôi một nghiên cứu điển hình ngắn gọn, ba phút, thể hiện khái niệm này trong thực tế.
Các ví dụ đời thực giúp bạn thấy được sự tương đồng và ứng dụng, đồng thời củng cố trí nhớ và khả năng gợi nhớ.
Sử dụng prompt để ChatGPT cung cấp các trường hợp nghiên cứu cho microlearning
Prompt Kịch Bản Ứng Dụng (Scenario Prompts) giúp bạn áp dụng lý thuyết vào thực tế. Bạn có thể thử prompt này:
Hãy cho tôi một kịch bản tại nơi làm việc mà tôi cần áp dụng khái niệm này. Hãy hướng dẫn tôi từng bước trong quá trình ra quyết định.
Điều này giúp bạn nắm bắt cách các khái niệm hoạt động trong các tình huống thực tế.
Prompt Giải Quyết Vấn Đề (Problem-Solving Prompts) tích cực rèn luyện kỹ năng phân tích của bạn. Yêu cầu một vấn đề ngắn, cụ thể liên quan đến chủ đề của bạn và sau đó là một giải pháp chi tiết, từng bước. Việc thực hành trực tiếp như vậy giúp tăng cường đáng kể khả năng hiểu.
6. Biến Học Tập Thành Trò Chơi với Prompt Gamification
Việc game hóa (gamification) biến quá trình học tập thành một trải nghiệm thú vị, làm tăng động lực và mong muốn tiếp tục với chủ đề.
Prompt Thử Thách Tăng Cấp (Progressive Challenge Prompts) thiết lập việc học như một loạt các cấp độ trò chơi. Yêu cầu ChatGPT bắt đầu từ cấp độ 1 (kiến thức cơ bản), sau đó tăng dần độ khó ở cấp độ 2. Việc tiến bộ qua các cấp độ giúp theo dõi điểm số và thúc đẩy bạn học hỏi nhiều hơn.
Thiết lập thử thách tăng cấp cho microlearning với prompt ChatGPT
Prompt Trắc Nghiệm Tương Tác (Interactive Quiz Prompts) biến việc đánh giá thành niềm vui tương tác. Hãy nhập yêu cầu:
Cho tôi một bài trắc nghiệm năm câu hỏi về chủ đề này, với phản hồi tức thì cho mỗi câu trả lời.
Phản hồi ngay lập tức giúp bạn nhanh chóng xác định và điều chỉnh những hiểu lầm.
Prompt Tư Duy Phản Biện (Critical Thinking Prompts) rèn luyện tư duy phản biện của bạn. Hãy nói điều gì đó như:
Hãy chỉ cho tôi một quan niệm sai lầm phổ biến về chủ đề này và giúp tôi hiểu tại sao nó sai.
Phân tích các lỗi giúp lấp đầy những lỗ hổng trong quá trình học của bạn và xây dựng các khái niệm cơ bản về chủ đề.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng ChatGPT để học tập
Chúng tôi đã nhận thấy những prompt này rất có lợi cho việc nghiên cứu các chủ đề cơ bản. Tuy nhiên, đối với các môn học nâng cao (hoặc thậm chí những chủ đề gây tranh cãi), ChatGPT, giống như tất cả các LLM khác, có thể mắc lỗi “ảo giác” (hallucinate). Ngoài ra, ChatGPT có xu hướng đưa ra các câu trả lời mang tính “chính trị đúng đắn” và thường tránh các chủ đề mà nó cho rằng không phù hợp với nguyên tắc của mình. Do đó, hãy bổ sung việc học của bạn bằng các phương pháp khác nữa.
Microlearning có thể giúp bạn nghiên cứu một chủ đề bằng cách tận dụng những khoảng thời gian nhỏ. Bạn làm phong phú kiến thức của mình bằng cách sử dụng Nghiên cứu Chuyên sâu (Deep Research) để tìm kiếm các câu trả lời sâu rộng hơn. Có nhiều cách khác nhau để sử dụng Nghiên cứu Chuyên sâu để khám phá thêm các dữ kiện và số liệu, mặc dù nó vẫn không thể thay thế được quá trình học tập chuyên sâu thực sự.
Các prompt trên chỉ là những ví dụ mà chúng tôi sử dụng cho các thử nghiệm microlearning của mình. Một số trong số chúng đã được thu thập và điều chỉnh từ nhiều nguồn trên web. Bạn hoàn toàn có thể tự tạo ra các prompt của riêng mình, điều chỉnh chúng cho phù hợp với chủ đề mà bạn muốn tìm hiểu sâu hơn.
