Hiệu suất điện thoại trở nên ì ạch sau khi cập nhật phần mềm là một trong những trải nghiệm khó chịu nhất mà người dùng smartphone có thể gặp phải. Điện thoại vốn nhanh nhạy bỗng trở nên chậm chạp, phản hồi kém hơn, khiến các tác vụ hàng ngày như chuyển đổi ứng dụng, chụp ảnh, hay lướt web cũng trở nên mất thời gian. Tình trạng điện thoại bị chậm sau khi cập nhật phần mềm không phải là hiếm gặp, và có nhiều nguyên nhân đằng sau hiện tượng này. May mắn thay, có những biện pháp khắc phục hiệu quả mà bạn có thể áp dụng để đưa thiết bị trở lại trạng thái hoạt động mượt mà.
Bài viết này sẽ đi sâu vào lý do tại sao điện thoại của bạn lại trở nên chậm hơn sau các bản cập nhật hệ điều hành và cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách khắc phục vấn đề này, giúp thiết bị của bạn hoạt động “nhanh như chớp” trở lại.
Nguyên nhân điện thoại chậm sau khi cập nhật phần mềm
Nếu bạn đã sử dụng điện thoại được một thời gian và cảm thấy thiết bị trở nên ì ạch sau khi cài đặt một bản cập nhật phần mềm, bạn không đơn độc. Việc chuyển đổi giữa các ứng dụng đột ngột mất nhiều thời gian hơn, và thiết bị không còn mượt mà khi thực hiện các tác vụ cơ bản hàng ngày như trước. Có nhiều yếu tố gây ra tình trạng này, từ việc hệ điều hành mới đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn cho đến các vấn đề tương thích.
“Lão hóa có kế hoạch” và chiến lược của nhà sản xuất
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất được nhiều người tin là do “lão hóa có kế hoạch” (planned obsolescence), nơi các công ty cố ý làm giảm hiệu suất thiết bị để khuyến khích người dùng nâng cấp lên các mẫu mới hơn. Chẳng hạn, theo báo cáo của BBC, Apple từng bị phạt 500 triệu USD tại Mỹ sau khi bị kết tội cố ý làm chậm một số mẫu iPhone cũ. Đây là một vấn đề gây tranh cãi, nhưng nó cho thấy rằng các nhà sản xuất có thể điều chỉnh hiệu suất của thiết bị thông qua các bản cập nhật.
Ngoài “lão hóa có kế hoạch”, các yếu tố khác cũng có thể gây ra hiệu suất chậm chạp sau cập nhật phần mềm bao gồm: tăng yêu cầu tài nguyên, vấn đề tương thích ứng dụng và những thay đổi trong cách quản lý pin cũng như hiệu suất của thiết bị.
Yêu cầu tài nguyên hệ thống tăng cao
Chúng tôi luôn khuyến nghị bạn nên cập nhật thiết bị ngay khi có bản cập nhật phần mềm. Các bản cập nhật này không chỉ vá lỗi và khắc phục các lỗ hổng bảo mật giúp thiết bị an toàn hơn mà còn bổ sung các tính năng mới, nâng cao trải nghiệm người dùng.
Tuy nhiên, những cải tiến và tính năng bổ sung trong phần mềm mới đôi khi lại gây bất lợi cho thiết bị, đặc biệt là các mẫu cũ hơn, do tăng cường sử dụng tài nguyên hệ thống. Các phiên bản hệ điều hành mới thường yêu cầu nhiều RAM, bộ xử lý (CPU) và không gian lưu trữ hơn để hoạt động trơn tru. Do nhu cầu tài nguyên tăng lên, thiết bị của bạn có thể cảm thấy chậm hơn đáng kể sau khi cập nhật.
Vấn đề tương thích ứng dụng
Các bản cập nhật phần mềm đi kèm với những thay đổi đối với hệ điều hành. Khi một bản cập nhật lớn được phát hành, các nhà phát triển ứng dụng cần tối ưu hóa ứng dụng của họ để hoàn toàn tương thích với phiên bản mới. Tuy nhiên, quá trình này có thể mất thời gian.
Trong nhiều trường hợp, nhiều ứng dụng vẫn có thể chạy trên các phiên bản hệ điều hành mới hơn mà không gặp sự cố nghiêm trọng. Tuy nhiên, chúng sẽ không hoạt động hiệu quả như mong đợi, dẫn đến việc tăng sử dụng tài nguyên và làm chậm thiết bị của bạn. Điều này đặc biệt đúng với các ứng dụng cũ hoặc những ứng dụng không được cập nhật thường xuyên.
Thay đổi trong cơ chế quản lý pin và hiệu suất
Điện thoại iPhone hiển thị biểu tượng pin và màn hình sử dụng pin, minh họa việc quản lý hiệu suất pin sau cập nhật.
Các bản cập nhật phần mềm có thể bao gồm những thay đổi trong cách điện thoại quản lý pin và hiệu suất để đạt được hiệu quả tốt hơn. Tuy nhiên, những thay đổi này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất tổng thể của điện thoại. Chẳng hạn, một bản cập nhật có thể giảm hiệu suất (throttle) của CPU và GPU trên các thiết bị cũ hơn nhằm kéo dài tuổi thọ pin, vì pin thường yếu dần theo thời gian.
Ví dụ, một bài viết hỗ trợ của Apple đã giải thích rằng thuật toán quản lý hiệu suất của họ đôi khi cần thực hiện các biện pháp cực đoan để ngăn chặn việc tắt máy đột ngột bằng cách giới hạn hiệu suất tối đa. Điều này có thể gây ra thời gian khởi chạy ứng dụng lâu hơn, giảm tốc độ khung hình khi cuộn thiết bị và trong một số ứng dụng, cũng như giới hạn làm mới ứng dụng trong nền đối với các ứng dụng yêu cầu.
Cách khắc phục hiệu suất điện thoại kém sau cập nhật phần mềm
Hiệu suất chậm chạp có thể là một trong những dấu hiệu cảnh báo rằng đã đến lúc bạn cần nâng cấp điện thoại. Tuy nhiên, đừng vội vàng chi tiền cho một chiếc điện thoại mới. Trước khi quyết định mua sắm, hãy thử áp dụng năm cách khắc phục dưới đây để giải quyết vấn đề hiệu suất trên thiết bị của bạn.
Cập nhật tất cả các ứng dụng
Việc chạy các ứng dụng lỗi thời sau khi cài đặt phần mềm mới có thể làm chậm thiết bị của bạn. Bước đầu tiên sau khi cập nhật điện thoại lên một phiên bản phần mềm mới là cập nhật tất cả các ứng dụng. Nếu có bản cập nhật cho bất kỳ ứng dụng nào bạn đã cài đặt, hãy tiến hành cài đặt chúng vì các bản cập nhật này có thể bao gồm những tối ưu hóa giúp cải thiện hiệu suất ứng dụng.
Để kiểm tra các bản cập nhật trong App Store của Apple, bạn có thể chạm vào biểu tượng hồ sơ của mình ở góc trên cùng bên phải và cuộn xuống mục Upcoming Automatic Updates. Chạm vào Update All để cập nhật tất cả các ứng dụng.
Màn hình App Store trên iPhone hiển thị danh sách các ứng dụng có bản cập nhật đang chờ xử lý.
Đối với Android, bạn chạm vào biểu tượng hồ sơ của mình ở góc trên cùng bên phải, chọn Quản lý ứng dụng và thiết bị (Manage apps & device), sau đó chạm vào Cập nhật tất cả (Update all) bên cạnh mục Có bản cập nhật (Updates available).
Gỡ hoặc vô hiệu hóa ứng dụng không dùng
Biện pháp thứ hai, đặc biệt nếu bạn có xu hướng tích trữ nhiều ứng dụng, là gỡ cài đặt hoặc vô hiệu hóa bất kỳ ứng dụng nào bạn không cần. Các ứng dụng không được sử dụng có thể tiêu tốn tài nguyên hệ thống, bao gồm không gian lưu trữ và tài nguyên CPU, dẫn đến hiệu suất chậm chạp. Điều này đặc biệt đúng đối với các ứng dụng cũ không được tối ưu hóa cho phiên bản hệ điều hành mới.
Có nhiều cách khác nhau để gỡ bỏ các ứng dụng không mong muốn trên Android. Nếu bạn gặp bất kỳ ứng dụng nào không thể gỡ cài đặt, hãy vô hiệu hóa chúng. Bạn cũng có thể gỡ cài đặt các ứng dụng không mong muốn trên iPhone từ nhiều nơi khác nhau.
Giải phóng dung lượng lưu trữ
Giao diện cài đặt lưu trữ trên điện thoại Android, hiển thị dung lượng bộ nhớ đã sử dụng và còn trống.
Với không gian lưu trữ trống hạn chế trên thiết bị, điện thoại của bạn chắc chắn sẽ chậm chạp ngay cả khi không cập nhật phần mềm. Tuy nhiên, do các bản cập nhật phần mềm có thể tăng yêu cầu tài nguyên của hệ điều hành, thiết bị có thể cảm thấy ì ạch ngay lập tức sau một bản cập nhật. Khi không đủ không gian lưu trữ trống trên điện thoại, các quá trình hệ thống sẽ chậm lại, dẫn đến hiệu suất kém.
Cách khắc phục dễ dàng là giải phóng không gian lưu trữ trên điện thoại bằng cách xóa các tệp không cần thiết, chẳng hạn như các bản tải xuống cũ, tệp phương tiện trùng lặp và nội dung ngoại tuyến bạn đã tải xuống từ các ứng dụng yêu thích như Netflix, YouTube hoặc Spotify. Gỡ cài đặt các ứng dụng bạn không cần cũng có thể giúp giải phóng dung lượng.
Xóa bộ nhớ đệm (Cache)
Khi bạn tiếp tục sử dụng điện thoại, nó sẽ thêm các tài nguyên được sử dụng thường xuyên vào bộ nhớ đệm để truy cập nhanh, từ đó cải thiện hiệu suất. Tuy nhiên, dữ liệu bộ nhớ đệm có thể bị lỗi thời hoặc hỏng sau khi cập nhật hệ thống, dẫn đến tình trạng giật lag, treo ứng dụng và các hành vi bất thường. Xóa bộ nhớ đệm sẽ giúp loại bỏ các tệp bị hỏng hoặc lỗi thời, giải phóng không gian, cải thiện hiệu suất và thậm chí khắc phục mọi sự cố hoặc lỗi bạn có thể gặp phải.
Vì Apple không cung cấp cách để xóa bộ nhớ đệm trên iOS, bạn có thể gỡ cài đặt và cài đặt lại một ứng dụng để xóa dữ liệu bộ nhớ đệm của nó. Đối với Android, bạn có thể xóa bộ nhớ đệm cho từng ứng dụng bằng cách điều hướng đến Cài đặt > Ứng dụng > Xem tất cả ứng dụng, chọn bất kỳ ứng dụng nào, chạm vào Bộ nhớ & bộ nhớ đệm (Storage & cache), và chọn Xóa bộ nhớ đệm (Clear cache).
Màn hình cài đặt ứng dụng trên điện thoại Android, liệt kê tất cả các ứng dụng đã cài đặt.
Giao diện quản lý bộ nhớ ứng dụng trên Android, hiển thị chi tiết dung lượng cache và dữ liệu của một ứng dụng cụ thể.
Khôi phục cài đặt gốc (Factory Reset)
Nếu tất cả các biện pháp trên không cải thiện hiệu suất, bạn nên thực hiện khôi phục cài đặt gốc như một giải pháp cuối cùng. Thao tác này sẽ xóa tất cả dữ liệu và ứng dụng khỏi thiết bị của bạn, cho phép bạn bắt đầu lại từ đầu, giống như khi bạn mới mua máy.
Lưu ý quan trọng: Việc khôi phục cài đặt gốc điện thoại sẽ xóa toàn bộ dữ liệu. Trước khi thực hiện, hãy đảm bảo rằng bạn đã sao lưu tất cả dữ liệu quan trọng.
Bạn có thể khôi phục cài đặt gốc điện thoại Android hoặc iPhone theo nhiều cách khác nhau. Sau khi thực hiện, thiết bị của bạn sẽ hoạt động tốt hơn đáng kể.
Kết luận
Một bản cập nhật phần mềm có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất điện thoại của bạn, khiến trải nghiệm sử dụng trở nên kém mượt mà. Tuy nhiên, với các giải pháp đã được cung cấp trong bài viết này – từ việc cập nhật ứng dụng, giải phóng dung lượng, xóa bộ nhớ đệm cho đến việc khôi phục cài đặt gốc như một phương án cuối cùng – bạn hoàn toàn có thể giúp điện thoại của mình hoạt động nhanh nhạy trở lại.
Đừng để chiếc điện thoại chậm chạp làm giảm năng suất và trải nghiệm của bạn. Hãy áp dụng những mẹo hữu ích này để tối ưu hóa hiệu suất thiết bị. Nếu bạn đã từng thành công trong việc khắc phục tình trạng điện thoại chậm sau cập nhật, hãy chia sẻ kinh nghiệm của mình trong phần bình luận bên dưới nhé!
